Piotrówka - tutaj zaczął się Radom

Chyba każdy mieszkaniec Radomia wie, przynajmniej mniej więcej, gdzie jest tzw. "Piotrówka". Tam gdzie teraz są łąki, krzaki i zarośla, nad rzeką Mleczną, pod koniec VIII lub na początku IX wieku, powstała pierwsza typowo wiejska osada. Potem, w połowie X wieku, mieszkańcy tego rejonu postanowili wznieść gród.
W tym celu powiększyli pobliski pagórek do ok 2 ha. Teren dookoła był bagnisty, co świetnie pełniło funkcję obronną. Faktem jest, że jeszcze w XIX wieku trudno było dostać się w tamte rejony "suchą stopą" od strony miasta, a z przeciwnej strony niemożliwe.
Właśnie w tym miejscu pierwsi mieszkańcy naszych terenów wznieśli gród umacniany podwójnym wałem drewniano-ziemnym, przekładkowym, szerokości ok 11m., wysoki na ok 8 m. Na zewnątrz, w odległości ok 9 m., rozpoczynała się fosa, która dodatkowo także była umocniona drewnianą konstrukcją skrzyniową. Lokalne źródełka, które ją nawadniały zostały zasypane w okresie międzywojennym, dlatego teraz nie ma po niej śladu. Budowę grodu opisał Żyd sefandyjski, kronikarz, podróżnik, szpieg - Ibrahim ibn Jakub, który przybył do Polski pod koniec X w. (lata 965-966). Oto fragmencik: "Udają się umyślnie na łąki obfitujące w wodę i zarośla, [...] kopią dookoła rów i piętrzą wykopaną ziemię, umocniwszy ją balami i drzewem na podobieństwo szańców, aż taki wał osiągnie wymiar, jakiego pragną. I odmierzają w nim bramę, z której strony pragną, a wchodzi się do niej po pomoście z drzewa". Jeśli chodzi o budynki na terenie grodu to w ogóle niewiele na ten temat wiadomo. Na pewno istniał kościółek pod wezwaniem Św. Piotra.

Wokół grodu, równocześnie z nim rozwijały się osady. Jedna znajdowała się tam gdzie wcześniejsza osada z VIII-IX w. (dolina Mlecznej), kolejna na południe od grodu, a następna na cyplu wyżynnym - teren tzw. Starego Radomia. Z grodem łączyła je droga zbudowana z pali, na których leżały legary (drewniane belki, na których układa się deski np. podłogi. Określenie to używane jest także w stosunku do podkładów pod ciężkie przedmioty). Stanowiła ona zapewne fragment traktu handlowego; była wielokrotnie naprawiana i podwyższana. Radom stał się dużym zespołem osadniczym, rolniczo-produkcyjnym (szczególnie teren osady w dolinie rzeki). W większe szczegóły dotyczące samego rolnictwa, hodowli i produkcji rzemieślniczej, nie będę się wdawała.
Nasz gród rósł w siłę. Najpierw był siedzibą feudała, który władał okolicą. W XI w. stał się jednym z małopolskich ośrodków grodowych i siedzibą kasztelanii czyli podstawowej jednostki administracyjnej w organizacji grodowo-terytorialnej. 
W 1155 stała się ważna rzecz - nazwa Radom po raz pierwszy pojawiła się  z źródle pisanym. Była nim bulla papieża Hadriana IV, gdzie wspomniano o wsi Sławno koło Radomia. Świadczy to o tym, iż Radom stał się  punktem odniesienia, miejscem istotnym. Radom to brzmi dumnie :)
Grodzisko opuszczone zostało przez ludzi w czasie gdy powstał tzw. Nowy Radom. Przez jakiś czas potem, od 1792 r. było cmentarzem. W kolejnych latach mieściła się tam prochownia, a w czasie II wojny światowej Niemcy budowali okopy i inne wojenne rzeczy np. stanowiska moździerzy itp., które mnie jako kobietę mało interesują ;)
Dziś ta ziemia w centrum Radomia, która tyle pamięta, gdzie swój początek miało jedno z najstarszych polskich miast, jest zwykłym nieużytkiem.